Gazownia miejska we Lwowie

Niewiele polskich turystów we Lwowie dociera do dawnej ulicy Słonecznej (obecnie Kulisza). Chociaż jest szansa, że nowy duży hipermarket „Forum”, który powstaje na końcu tej ulicy odmieni taki stan rzeczy. Uwagę turysty przyciągnie tutaj kompleks budynków przy ulicy Gazowej – jest to pozostałość po Gazowni miejskiej, która powstała ponad 150 lat temu, jedna z najstarszych gazowni w Polsce. W połowie XIX wieku oświetlenie ulicznego Lwów było bardzo prymitywne – używane były latarnie z świecami lub uliczne latarnie olejowe. Lampy takie dawały mało światła i wymagały znacznego wysiłku w ich obsłudze.

Gazownia miejska we Lwowie
Gazownia miejska we Lwowie

Wtedy władze Lwowa podpisały kontrakt z niemiecką firmą na budowę we Lwowie gazowni do produkcji gazu przeznaczonego na oświetlenie miasta. Gaz wytwarzany był z węgla, który dostarczali z Prus. Oprócz gazu wytwarzanych było wiele cennych produktów dodatkowych – amoniak, koks, smoła. 01 września 1858 gazownia we Lwowie zbudowali pierwszą gazownię i od tego czasu ulica na której jest ona zbudowana nazywa się ulicą Gazową.

gazownia2

Na początku XX wieku we Lwowie było już 40 km rurociągów gazowych – głównie w centrum miasta oraz w kierunku dworca kolejowego. Gazem było oświtlonych 815 ulic miasta. Oświetlenie gazowe zainstalowane było w głównych instytucjach publicznych: w ratuszu, teatrach, muzeach, szkołach, kolei oraz dostarczano niektórym odbiorcom prywatnym.

 IMG_20140823_173046 IMG_20140823_174715 IMG_20140823_174818

W 1914 roku w Daszawie odkryto duże pokłady gazu ziemnego, które zaczęto eksploatować dopiero po wojnie w 1921 roku. W 1929 roku zbudowano gazociąg Daszawa – Lwów o długości 68 km. W 1940 roku rząd sowiecki nacjonalizuje sektor gazowy miasta, a po wojnie w 1947 roku tworzy zakład państowy o nazwie „Lvivhaz”, który przejmuje również zakład urządzeń gazowych, który mieścił się na terenie gazowni. Nowy zakład gazowy powstał na ulicy Złotej na Kleparowie, gdzie mieści się po dzień dzisiejszy.

  IMG_3292 IMG_3287IMG_3293

Dzisiaj główny budynek dawnej gazowni jest w opłakanym stanie. Reszta budynków kompleksu zostało odremontowanych w różny sposób, niestety nie zawsze z zachowaniem wyglądu oryginalnego. Została odnowiona również wieża ciśnień oraz kilka ciekawych budynków. W niektórych można odnaleźć oryginalne materiały, większość niestety została zastąpiona nowoczesnymi tanimi odpowiednikami.

IMG_20140823_173201 IMG_20140823_174613wieza

Pewną ciekawostką jest tutaj również rock pub o nazwie „The Gas Station”, mieszczący się tuż obok na ulicy Dżerelnej, który jak jego nazwa wskazuje nawiązuje do obiektu o którym była mowa w niniejszym wpisie.

IMG_3294IMG_3297 IMG_3298

Update 2017. Niestety wiosną 2017 roku budynki dawnej gazowni a wraz z nimi nadzieja na rewitalizację historycznego obiektu przemysłowego zostały ostatecznie zburzone. Prawdopodobnie w tym miejscu zbudują kolejny budynek mieszkalny…