Na południu Lwowa za torami kolejowymi przy ulicy Stryjskiej ciągnie się wielka dzielnica przemysłowa. Nieliczni mieszkańce dzisiejszego Lwowa wiedzą, że wśród hal produkcyjnych znalazł się zbudowany tuż przed wojną kościół i klasztor Karmelitów Bosych.
W wyniku dekretu cesarza Józefa II Habsburgaz 12 stycznia 1782 r., Karmelici bosi stracili swój klasztor we Lwowie, który znajduje się na dzisiejszej ulicy Wynnyczenki. Mnisi zostali przymusowo przesiedleni do Zagórza, a ich klasztor pierwotnie oddano reformatom, a później karmelitom trzewiczkowym.
W czasach II Rzeczpospolitej, gdy próby odzyskania dawnego mienia nie doszły do skutku, Karmelici postanowili zbudować nowy klasztor. Wybrano miejsce w przyłączonej do Lwowa w 1930 roku dzielnicy „Persenkówka”, między koleją a ówczesnym hipodromem. Budowę zaczęto dopiero w 1933 roku a ukończono tuż przed II wojną światową w 1938 roku.
Kościół był zbudowany na rzucie wydłużonego prostokąta, bazylikowy. Korpus o trzech nawach od prezbiterium oddzielony był tylko nieznacznym podwyższeniem posadzki. Od strony wschodniej przybudowano prostokątną kruchtę, od zachodniej w narożniku między korpusem a zakrystią miała być zbudowana w planie kwadratowa wieża.
Świątynia była murowana z cegły, tynkowana. Większość stropów i sklepień zbudowano z żelbetu. Elewacja nawy głównej jednokondygnacyjna z wysokim trójkątnym zwieńczeniem. Od strony zachodniej do kościoła przybudowano budynek klasztorny. Fasadę kościoła zdobiły rzeźba Matki Boskiej, ustawiona w niszy, a także wielkie okno koliste.
W 1939 roku wybuchła II wojna światowa i klasztor zajęła armia czerwona, a później niemiecka organizacja budownictwa wojskowego (Organisation Todt). W tym czasie doszło do aktywnej reorganizacji i przebudowy świątyni na potrzeby stacjonującego tu wojska. Zbudowano nowe schody a niektóre cele klasztorne zamieniono w łazienki.
W 1945 roku w konsekwencji decyzji zapadłych na konferencji jałtańskiej Lwów znalazł się w granicach ZSRR. Rok później karmelitów bosych zmuszono do ostatecznego opuszczenia Lwowa. Nowa władza miasta postanowiła zbudować w tym miejscu nową fabrykę autobusową, dlatego zespół klasztorny zamieniono na magazyn oraz stację obsługi autobusów. Wnętrze kościoła podzielono na dwa piętra, na których urządzono świetlicę zakładową z salą zebrań.
Fabryka autobusowa LAZ (Lwowski Autobusowy Zakład) była największym przedsiębiorstwem tego typu w całym związku radzieckim. W latach 80-ch ubiegłego wieku zakład zatrudniał 10 tysięcy pracowników, a za całą historię istnienia wyprodukowano tutaj 365 tysięcy autobusów. Najpopularniejszym modelem był LAZ-695, który produkowano w przeciągu 46 lat – ostatni egzemplarz zszedł z taśmy w 2002 roku. Przedsiębiorstwo zajmowało teren o powierzchni 56 hektarów.
W 2001 roku zakład został sprywatyzowany i przez jakiś czas bez większego sukcesu produkował nowe modele autobusów oraz trolejbusów. Kilka lat temu fabryka ostatecznie zbankrutowała i przestała istnieć. Hale produkcyjne wraz z budynkiem klasztornym obecnie są całkowicie spustoszone i zniszczone pod wpływem czynników naturalnych i ludzkich.
Pod koniec 2017 roku zespół klasztorny Zakonu Karmelitów bosych został uznany za zabytek architektury o znaczeniu lokalnym i wpisany do Państwowego Rejestru Zabytków Ukrainy. W lutym 2018 roku użytkownikom lwowskiego forum explorer.lviv.ua udało się dostać do środka i zrobić wiele zdjęć wnętrza tego ciekawego obiektu.
W tej chwili nie wiadomo jaka przyszłość czeka świątynię, czy zostanie oddana na użytek którejś z wspólnot religijnych, których i tak jest dużo we Lwowie, czy też powstanie jakiś inny pomysł na jej odnowienie.
Źródła:
- uk.wikipedia.org/wiki/Монастир_кармелітів_босих_(Персенківка)
- amazing-ukraine.com/zakynutyi-monastyr-na-terytorii-lvivskoho-avtobusnoho-zavodu-foto/
- explorer.lviv.ua/forum/index.php?topic=7735.msg51200%3Btopicseen#msg51200
- http://photo-lviv.in.ua/pryzabuta-istoriya-odnoho-lvivskoho-monastyrya-na-persenkivtsi/
- http://www.duszki.pl/kurier_galicyjski/artykuly/2008_02_06/kosciowly_smirnow3.html
- varianty.lviv.ua/49772-bidni-karmelity