Z Muzeum przyrodniczego Instytutu systematyki i ewolucji zwierząt PAN w Krakowie przywieziono na Przykarpacie kopię nosorożca włochatego. Obecnie znajduje się ona w miejscowości Pidhiria (dawn. Lachowce) w gminie Bohorodczany w „Parku historii Ziemi”. Ostatnio otwarto tu nową ekspozycję: „Muzeum Cywilizacji” od neolitu po najnowszą historię.
Głównym eksponatem Muzeum jest dokładna i jedyna na Ukrainie kopia nosorożca włochatego, który żył u podnóża Karpat ponad 40 tys. lat temu. Szczątki jego znaleziono w 1929 r. w miejscowości Starunia, w pobliżu dzisiejszego „Parku historii Ziemi”. Obecnie jego oryginał znajduje się w Krakowie.
Jak wyglądało zwierzę, świat dowiedział się na początku XX wieku, gdy w miejscowości Starunia w kopalni ozokerytu znaleziono zabalsamowane prehistoryczne zwierzę. Jego wiek robi wrażenie: udowodniono, że żyło ono około 40 tys. lat temu.
– Gdy w staruńskiej kopalni odnaleziono włochatego nosorożca, było to odkrycie naukowe na miarę sensacji – przyznaje Andrij Bokotej, dr biologii, pracownik Państwowego muzeum przyrody NAN Ukrainy. – Zwierzę wspaniale się zachowało w całości, ze skórą, resztkami owłosienia i nawet w żołądku znaleźliśmy resztki roślin, którymi się żywił. Były to wspaniale zachowane szczątki, których wcześniej nikt nie znajdował. Naukowcy „zakonserwowali” znalezisko tak, jak zwierzę zostało znalezione.
W 2019 r. o nosorożcu włochatym znów zaczęto mówić. O unikalnym znalezisku i potencjalnej możliwości dalszych prac poszukiwawczych w serialowym filmie telewizyjnym opowiedziała dziennikarka programu telewizyjnego „1+1” na Przykarpaciu Ałła Pass.
– Gdy opracowywałam ten temat, musiałam przejrzeć wiele naukowej literatury, aby lepiej zrozumieć, jak ważnym i unikalnym było to znalezisko. Zwierzę było jednak w Polsce, a bardzo chcieliśmy, aby kopia znalazła się na Przykarpaciu. By zrealizować ten zamiar, do sprawy dołączyli pracownicy „Parku historii Ziemi”. Kopię zwierzęcia zamówiono w Muzeum przyrodniczym Instytutu systematyki i ewolucji zwierząt PAN w Krakowie, które posiada oryginał. Jak twierdzi pracownik „Parku” Julia Pojaśnik, rozmowy z krakowskim muzeum toczyły się pół roku. I nareszcie kopia została przywieziona do muzeum. Ma ponad dwa metry. Podobne kopie są w kilku muzeach świata: we Włoszech, w Anglii, Japonii, Niemczech i Francji. A teraz – mamy ją na Ukrainie.
Obecnie naukowcy widzą olbrzymi potencjał prac wykopaliskowych w Staruni. Są pewni, że pod ziemią, przy sprzyjających warunkach, czekają kolejne odkrycia. Jak twierdzi dr Bogotej, wokół Staruni odnaleziono 17 neolitycznych osiedli praczłowieka, dlatego istnieje wielkie prawdopodobieństwo, że odnajdą się resztki zwierząt i naszych przodków. Pozwoli to zrozumieć, jak wyglądała ta okolica 30-40 czy 100 tysięcy lat temu.
Info:
Celodont syberyjski lub nosorożec włochaty (Coelodonta antiquitatis) – wymarły gatunek nosorożców, zamieszkujący tereny północne stepów euroazjatyckich. Żył w okresie od plejstocenu do końca okresu lodowcowego. Wygląd nosorożca włochatego przez dłuższy czas znany był jedynie z rysunków naskalnych, dopóki w 1929 r. znaleziono dobrze zachowane prahistoryczne zwierzę (samicę) w okolicy wioski Starunia w woj. stanisławowskim.
Sabina Różycka
Tekst ukazał się w nr 10 (422), 30 maja – 15 czerwca 2023
Source: Nowy Kurier Galicyjski