Brama przejściowa kamienicy nr 1 przy ulicy Kopernika we Lwowie prowadzi na zaniedbane podwórko. Po prawej stronie widać resztki jakiegoś starego zabudowania – właśnie tak w tej chwili wygląda niegdyś najsłynniejszy lwowski pasaż handlowy.
Pasaż Mikolascha był jednym z najbardziej popularnych pasaży przedwojennego Lwowa. Został zaprojektowany przez Alfreda Zachariewicza i Jana Lewińskiego, a wybudowany w latach 1898-1900 przez firmę budowlaną ostatniego. Ogrzewany w zimie miał długość 120 i szerokość 18 metrów oraz całkowitą powierzchnie około 5750 metrów kwadratowych. Nakrycie stanowił ażurowy, przeszklony dach, zrobiony z konstrukcji metalowej. Galeria posiadała licznie zdobione wnętrze, witraże i była jednym z pierwszych obiektów we Lwowie zbudowanych w stylu secesyjnym.
Pasaż posiadał dwa wejścia: od ulicy Kopernika, oraz od ulicy Sienkiewicza (obecnie Wоronоho). Wewnątrz przejścia znajdowała się restauracja Orłowskiego, kawiarnia „Kryształowy Pałac”, biuro „Universal Pictures Corporation”, przedstawicielstwo „Citroena”, dwa kina, oraz zakłady wielu jubilerów, złotników, fryzjerów i fotografów.
Przy pierwszym wejściu od strony ulicy Kopernika znajdowała się słynna apteka „Pod Złotą Gwiazdą” Piotra Mikolascha, dawne miejsce pracy Ignacego Łukasiewicza i Jana Zeha. To właśnie w tej aptece Ignacy Łukasiewicz po raz pierwszy wydestylował naftę a potem wynalazł lampę naftową.
Lwowski okres rodziny Mikolaschy rozpoczął Piotr Mikolasch, farmaceuta z Czech. Ożenił się on z wdową właściciela apteki przy ulicy Kopernika, którą później nazwano „Pod złotą gwiazdą.” Jego wnuk Henryk Mikolasch wykładał na Politechnice Lwowskiej. Potomkowie Piotra Mikolascha zbudowali wyjątkowe, jak na tamte czasy centrum handlowe.
Pasaż Mikolascha został zniszczony 22 czerwca 1941 – pierwszego dnia ataku Niemiec na ZSRR w wyniku trafienia bomby. Po wojnie gruzy rozebrano i tylko nieliczne fragmenty ruin przetrwały do dzisiaj. Kilkanaście lat temu powstała inicjatywa odnowienia słynnego pasażu, w tym roku stworzono nawet nowoczesny projekt odbudowy.
Ambitny projekt nie jest próbą odtworzenia starej galerii, lecz propozycją stworzenia zupełnie innego, nowoczesnego centrum handlowego z kilkupiętrową szklaną nadbudową, windą dla samochodów oraz parkingiem na dachu. Realizacja tego projektu zaplanowana jest na 2020 rok.
Zdjęcia ruin starego pasażu
Źródła:
- pl.wikipedia.org/wiki/Pasaż_Mikolascha
- kreativ.group/project_block/passage-mikolyasha/#
- photo-lviv.in.ua/pasazh-mikolyasha-intelihentnist-ta-vytonchenist-staroho-lvova/
- inspired.com.ua/culture/photography/old-and-modern-lviv-2/attachment/bwdsc_1829_mid_log/